Android Telefonlara Neden ve Nasıl Format Atılır?

Gün içerisinde elimizden düşmeyen akıllı telefonlarımız aynı zamanda en önemli sırdaşlarımız haline geldi. Çektiğimiz fotoğraflar, aldığımız ve gönderdiğimiz mesajlar, emailler, finansal bilgilerimiz, iletişim bilgilerimiz ve daha birçok özel bilgi akıllı telefonlarımızda kayıt altında. Dolayısıyla güvenlik açısından zaman zaman telefonunuza format atmak ve içerisindeki tüm bilgileri silmek isteyebilirsiniz. Ya da yeni bir telefon aldıysanız eskisini satmak isteyebilirsiniz. Bu durumda herkes gibi format atma yöntemini tercih edersiniz. Peki ya format atmak gizlilik ve güvenlik için yeterli değilse?

Akıllı telefon kullanıcılarının çoğu doğru format atmayı bilmiyor ya da format ile güvende olduklarını düşünüyor. Geçtiğimiz günlerde Avast firması eBay üzerindEn satın aldığı 20 Android akıllı telefonda bulunan eski fotoğrafları, metin mesajlarını, iletişim bilgileri ve e-postaları kurtarabildi. Bu yazımızda akılı telefonunuza nasıl doğru format atılacağını anlatacağız.

Fabrika Sıfırlama Koruması (FRP)

Android cihazlar artık ekran kilitleri ve veri şifreleme de dahil olmak üzere cihazınızı ve bilgilerinizi korumak için kullanabileceğiniz yerleşik güvenlik özellikleri sunuyor. Fabrika Sıfırlama Koruması (FRP) da Google’ın Android 5.0 Lollipop güncellemesi ile tanıttığı ekstra güvenlik katmanlarından biri. Bu özellik telefonunuzun çalınması, silinmesi veya satılması durumunda önlem amacıyla tasarlandı.

FRP etkinken bir telefonu fabrika ayarlarına döndürdüğünüzde ve yeni bir cihaz olarak ayarladığınızda, cihazda kayıtlı olan son Google hesabı için kullanıcı ve şifre girmeniz isteniyor. Bu ayrıntılara sahip değilseniz, telefon kilitli kalır ve içeriğine erişim sağlanamaz. Fakat telefonunuzu satacak ya da birine verecekseniz bu çok da iyi bir özellik değil. Çünkü Google hesabınıza erişilmesi veya şifrenizin kırılması da ihtimaller arasındadır.

FRP nasıl devre dışı bırakılır?

Bunun için adımlar kullandığınız telefona göre biraz farklılık gösterecektir. Samsung Galaxy örneği ile anlatalım:

• Ayarlar > Kilit Ektanı ve Güvenlik > Ekran Kilidi Türü> Hiçbiri seçeneği ile ekran kilidini kaldırın.
• Ardından Ayarlar > Cloud ve Hesaplar > Hesaplar bölümünden Google’a dokunun > Hesabı Kaldır’ı seçin.
• Samsung Galaxy sahibiyseniz Samsung için de hesabınızı kaldırmanızı öneririz. Bunun için Ayarlar > Ekran Kilidi ve Güvenlik > Mobili Cihazımı Bul’a gidin. Ardından sağ üst köşedeki üç noktaya dokunup > Hesabı Kaldır adımlarını izleyin.

Eğer Samsung’ta olduğu gibi telefon hesabı açmıyorsanız diğer marka telefonlarda bu üçüncü adımı uygulamanıza gerek yoktur. Bu işlemlerin ardından telefonunuzu fabrika ayarlarına sıfırlayabilirsiniz. 

Fabrika sıfırlaması nasıl çalışır?

Android akıllı telefonunuzu fabrika ayarlarına döndürdüğünüzde içindeki verinin sıfırlandığınız sanırız, fakat gerçek bu değil. Fabrika sıfırlama tüm verilerinize ulaşabileceğiniz yolları siler fakat verilerinize dokunmaz. Durum böyle olunca birilerinin bir kurtarma yazılımı ile bu verilerin bir kısmını geri alması mümkün olacaktır. Android akıllı telefonunuzu düzgün bir şekilde nasıl temizleyebileceğinize bakalım:

Verileri şifreleme

İlk adım verilerinizi şifrelemek. Bu seçenek Andorid’de yerleşiktir ve telefonunuzu her açtığınızda bir PIN veya şifre girmenizi gerektirir. Şifrenizin çözülmesi için özel bir anahtara ihtiyaç duyulduğundan, telefonunuzdaki verileri kurtarmayı deneyen kişi anahtara sahip olamayacaktır.

Bu işlemi uygulamadan önce telefonunuzu şarj edin veya uygulama sırasında şarj cihazında takılı tutun. Çünkü ne kadar verinin bulunduğuna bağlı olarak birkaç saat sürebilir.

Sonraki adımlar yine telefondan telefona farklı olacağından Samsung Galaxy örneği üzerinden ilerleyelim: Ayarlar > Kilit Ekranı ve Güvenlik > Şifrelenmiş Verileri Koru adımlarını uygulamanız gerekir. Diğer telefonlarda genelde Ayarlar > Güvenlik > Telefonu Şifrele adımlarıyla uygulanabilir.

Telefonunuz Android 6.0 Marshmallow veya üzerindeyse varsayılan olarak şifrelenir ve bir sonraki bölüme geçebilirsiniz. Fakat hangi Android sürümünü kullandığınızdan emin değilseniz, Ayarlar > Cihaz/Telefon Hakkında > Yazılım Bilgileri bölümüne göz atın.

Fabrika ayarlarına döndürme, yani format atma

Bunu yapmadan önce kaybetmek istemediğiniz verileri ve dosyaları yedeklediğinizden emin olun, çünkü her şey silinecek. Adımların çoğu Android cihazlarda genellikle aynıdır, ancak bazı telefon üreticileri farklı olmayı severler.

Genel üzerinden anlatacak olursak: Ayarlar > Yedekle ve Sıfırla > Fabrika Verilerine Sıfırla adımlarının ardından Telefonu Sıfırla veya Cihazı Sıfırla seçeneğine dokunarak akıllı telefonunuza format atabilirsiniz.

İşlem bittiğinde telefonunuzdaki dosyalar silinecek ve kurtarılabilecek tüm veriler şifrelenecek ve şifresini çözmek imkansız olacaktır. Android telefonunuzu artık gönül rahatlığı ile bir başkasına verebilir ya da satabilirsiniz.

Önemsiz veri yükleme

Android telefonunuza format atmadan önce yukarıdaki işlemleri uygularsanız; telefonunuzun başkasının eline geçmesi verileriniz için riskli olmayacaktır. Fakat daha da emin olmak isterseniz, telefonunuza “junk data” dediğimiz önemsiz verileri yükleyerek eski verilerinizi tamamıyla silebilirsiniz.

Bunu yapmak istiyorsanız depolama alanı doluncaya kadar bir sürü sahte veriyi telefonunuza yükleyin, birkaç büyük boyutlu video da size yardımcı olabilir. Daha sonra yeniden fabrika ayarlarına sıfırlama işlemini uygulamalısınız. Ya da bu işlemi sizin için yapacak birkaç uygulama da kullanabilirsiniz. Örneğin Google Play Store’daki Secure Erase with iShredder 5 uygulaması bunlardan biri.

İşte bu kadar! Android telefonunuz artık tertemiz ve verileriniz başkalarının ulaşamayacağı kadar güvende.